W surrealizmie ważny był przedmiot surrealistyczny.
Jakie to są przedmioty? Są przedmioty surrealistyczne sensu stricto, rozumiane jako konstrukcje dowolnie wybranych elementów ze świata zewnętrznego i połączone w całość. Są także przedmioty surrealistyczne w szerszym znaczeniu czyli przedmioty gotowe – ready-mades manufakturowe czy fabryczne, przedmioty nadnaturalne i matematyczne, przedmioty wywodzące się z dawnych obcych lub nieznanych kultur (objets sauvages) czy będące wytworem ludzi obłąkanych (objets de fous). Ogólnie mówiąc pojęcie przedmiot surrealistyczny obejmuje wszelkie przedmioty czy rzeczy, których pochodzenie, przeznaczenie lub znaczenie jest niewiadome, niejasne, nie określone, czy też takie przedmioty, które różnią się od przedmiotów nas otaczających swoją nietypową funkcją lub zmianą tejże funkcji.
Andre Breton wyróżnia:
- Ready-mades – przedmioty gotowe, fabryczne, których znaczenie względnie funkcje zmienione zostały przez akt wyboru artysty, podnoszący je do rangi objet d’art i dzięki tytułowi, jaki artysta im nadał. Najsłynniejsze read-mades to oczywiście dzieła Marcela Duchampa.
- Przedmioty naturalne lub wytworzone przez człowieka, ale znajdujące się w takim stanie, jaki czasem nadają im żywiołowo czynniki zewnętrzne: trzęsienie ziemi, ogień, woda (objets peturbes)
- Przedmioty znalezione (objets trouves), których uprzednie przeznaczenie jest niejasne, dwuznaczne lub wątpliwe.
- Przedmioty, które można szeroko interpretować (objets interpretes)
Do listy tej należy włączyć jeszcze konstrukcje znane pod nazwą poeme objets, które powstają dzięki połączeniu znaków plastycznych bądź wręcz przedmiotów materialnych (lub ich fragmentów) ze słowami pisanymi poematu. Poeme objets – określany przez Bretona jako kompozycja, która dąży do powiązania środków właściwych poezji ze środkami plastyki w celu ich wzajemnego pobudzania się – był wynalazkiem bez precedensu. Przez wzajemną i niezależną grę tych dwu zasadniczo różnych elementów artystycznego wyrazu miała się pokazać w pełni synteza malarstwa i poezji.
Pojawiają się także przedmioty, które ukazują się we śnie, a których charakter nie ma nic wspólnego z użytecznością czy funkcją podobania się. Są to przedmioty oniryczne (objets oniriques). One według Andre Bretona stają prawdziwymi uzewnętrznieniami pragnienń i kreacjami poetyckimi. Przedmioty surrealistyczne były elementem gestu destrukcyjnego czyli miały podważać podstawy zdrowego rozsądku, ukazywać nicość lub nijakość rzeczy, którymi otaczamy się na co dzień. Przede wszystkim chodziło o zaatakowanie stereotypu, ogłupiającej konwencji, gnuśnego przyzwyczajenia, w jakim tkwimy za sprawą rzeczy o ustalonym raz na zawsze znaczeniu, a także – o wyzwolenie w człowieku sił inwencji i wyobraźni, a w przedmiotach – ich mocy oddziaływania na ludzi.
